Comprehensive rehabilitation of women after mastectomy

Wstêp. Rak piersi jest jednym z najczêoeciej wystêpuj¹cych nowotworów z³ooeliwych woeród wszystkich nowotworów. Bez wzglêdu na to jaki rodzaj leczenia operacyjnego zosta³ zastosowany, rehabilitacja nie leczy objawów choroby nowotworowej lecz jest integraln¹ czêoeci¹ leczenia onkologicznego. Dziêki kompleksowej terapii obserwuje siê poprawê odp³ywu ch³onki, redukcjê wielkooeci obrzêków oraz wiêksz¹ ruchomooeæ w stawie ramienno-barkowym koñczyny górnej po stronie operowanej. Nadal dyskutuje siê i ocenia skutecznooeæ rozmaitych zabiegów fizjoterapeutycznych. Celem badañ by³a ocena kompleksowej rehabilitacji w usprawnianiu kobiet po przebytym zabiegu mastektomii. Materia³ i metody. Badaniami objêto 150 kobiet przebywaj¹ce na 21-dniowych turnusach sanatoryjnych w Centrum Rehabilitacji Onkologicznej i Limfologii „ROSOMAK”. Pacjentki podzielono na dwie grupy: grupê A stanowi³o 47 kobiet po leczeniu oszczêdzaj¹cym oraz grupê B 103 kobiety po ca³kowitym odjêciu gruczo³u piersiowego. W obu grupach mierzono zakresy ruchu stawów barkowych, obwody koñczyn górnych oraz si³ê miêoeni r¹k. Pierwszy pomiar zosta³ dokonany w 2 dniu pobytu (badanie wstêpne), a drugi pomiar w 16 dniu pobytu (badanie koñcowe). Wyniki. Zastosowana rehabilitacja przynios³a wymierne efekty. U wiêkszooeci przebadanych uzyskano zmniejszenie obrzêku ch³onnego, poprawê zakresu zgiêcia, odwiedzenia, rotacji zewnêtrznej i wyprostu horyzontalnego w stawie ramienno-barkowym po stronie chorej oraz zwiêkszenie si³y miêoeni koñczyn górnych tak po stronie operowanej jak i zdrowej. Poprawa okaza³a siê istotnie statystycznie we wszystkich badanych parametrach. Wnioski. Przeprowadzone badania wykaza³y, i¿ proponowane zabiegi fizjoterapeutyczne s¹ skuteczne w usprawnianiu kobiet po przebytym zabiegu mastektomii.